Cách bố trí bàn thờ gia tiên đúng cách, chuẩn phong thủy

Trong văn hóa của người Việt, bàn thờ là nơi quan trọng nhất của mỗi gia đình để thể hiện lòng thành kính với ông bà tổ tiên. Vì thế việc sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, hợp phong thủy sẽ ảnh hưởng rất lớn tới sự bình an thịnh vượng và công danh tài lộc của cả gia đình. Hãy cùng Tâm Việt Mộc tìm hiểu cách bố trí bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy trong bài viết dưới đây nhé.

Các vật phẩm cần chuẩn bị khi bố trí bàn thờ gia tiên

Bàn thờ là nơi trang nghiêm, thanh tịnh nhất trong nhà vì thế không gian thờ cúng luôn phải đảm bảo hương khói đầy đủ và bố trí đồ lễ hợp lý để tạo cảm giác ấm cúng, tránh tình trạng lãnh lẽo ảnh hưởng lớn đến phong thủy. Các vật phẩm cần thiết trên bàn thờ gia tiên, gồm có:

• Bàn thờ gia tiên
• Bát hương
• Đèn thờ: đèn thái cực và đèn lưỡng nghi
• Lọ hoa, mâm quả
• Bộ chén nước
• Khảm thờ hoặc ngai thờ (nếu có)
• Ảnh thờ, linh vị (nếu có)
• Đỉnh hương, lư hương (nếu có)
• Đài đựng rượu (nếu có)
• Ống để hương (nếu có)
• Đũa thờ (nếu có)

Một bàn thờ gia tiên với đầy đủ các vật phẩm này sẽ tạo nên một không gian ấm cúng, trang nghiêm, đồng thời thể hiện sự hiếu thảo, uống nước nhớ nguồn của con cháu đối với ông bà tổ tiên.

Hướng dẫn cách bố trí bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy

Nắm rõ cách bài trí bàn thờ gia tiên hợp phong thủy sẽ mang đến bình an, thu hút tài lộc, may mắn cho cả gia đình. Dưới đây là những cách bố trí bàn thờ gia tiên đúng cách xin mời các bạn cùng tham khảo:

Vị trí đặt bàn thờ

Gia chủ cần lựa chọn vị trí thoáng đãng, yên tĩnh, cách biệt với khu vực sinh hoạt chung trong gia đình để đặt bàn thờ gia tiên nhằm đảm bảo tính trang trọng, linh thiêng của không gian thờ tự.

Trong nhiều gia đình, bàn thờ thường được đặt ở phòng khách hoặc một phòng riêng trên tầng cao nhất bởi vị trí những gian chính trong nhà thể hiện tầm quan trọng của không gian thờ tự. Khi đặt bàn thờ trong phòng khách, gia chủ nên sử dụng vách ngăn phòng thờ với phòng khách để đảm bảo sự yên tĩnh, trang trọng của không gian thờ cúng.

Ngoài ra, gia chủ cần lưu ý đặt bàn thờ dựa sát tường nhằm tạo điểm tựa vững chãi, tránh đặt bàn thờ ở những vị trí chênh, nghiêng có thể dẫn tới ngã đổ mâm ngũ quả, đồ thờ cúng. Bởi bình hoa, mâm quả, đèn thờ… bị ngã đổ là một trong những đại kỵ trong quá trình bố trí bàn thờ gia tiên.

Bên cạnh đó, gia chủ cần tránh đặt bàn thờ gần phòng ngủ, nhà vệ sinh… để tránh phạm phải những nguyên tắc về phong thủy trong bố trí không gian thờ cúng.

Bố trí khám thờ, ngai thờ

Ngai thờ, khám thờ thường được đặt tại vị trí chính giữa và cao nhất trên bàn thờ, dựa sát vào tường. Cách bài trí bàn thờ gia tiên này tạo nên sự chắc chắn, vững chãi cho bàn thờ đồng thời giúp không gian thờ tự thêm trang trọng, uy nghiêm.

Cách bố trí bát hương

Bát hương là vật dụng quan trọng nhất, không thể thiếu trên bàn thờ. Gia chủ có thể lựa chọn bài trí 1 bát hương, 2 bát hương, 3 bát hương hoặc nhiều hơn trên bàn thờ. Đối với bàn thờ 1 bát hương, gia chủ nên đặt bát hương ở giữa bàn thờ, sao cho cân đối với tổng thể.

Bàn thờ 3 bát hương gồm bát hương thờ thần linh, gia tiên và Bà Cô, Ông Mãnh. Cách bày trí bàn thờ gia tiên đúng là bàn thờ thần linh đặt ở giữa và cao nhất, bên phải là bát hương thờ gia tiên và bên trái là bát hương thờ Bà Cô, Ông Mãnh. Khoảng cách phù hợp giữa các bát hương là 10-15cm, tránh đặt bát hương quá gần nhau sẽ ảnh hưởng tới phong thủy thờ cúng.

Cách bố trí ảnh thờ

Theo nguyên tắc sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, ảnh thờ được sắp xếp theo thứ tự “nam tả, nữ hữu”. Tức là khi nhìn từ ngoài vào, di ảnh của nam giới sẽ đặt bên trái và di ảnh của nữ giới sẽ đặt bên phải. Đối với gia đình thờ nhiều thế hệ tổ tiên, ảnh thờ cần được sắp xếp theo hàng từ cao xuống thấp theo thứ tự di ảnh của thế hệ trước đặt ở trên cao, di ảnh của các thế sau sau ở vị trí thấp hơn.

Đặt bài vị đúng cách

Đối với những gia đình thờ Phật, tổ tiên trong cùng không gian, gia chủ cần lưu ý đặt tượng, tranh Phật ở bên trái và bài vị tổ tiên ở bên phải, tránh đặt ngược lại vị trí trên vì sẽ dẫn đến xung khắc, vi phạm nguyên tắc phong thủy thờ cúng. Với những gia đình chỉ thờ tổ tiên, cách bố trí bàn thờ gia tiên đúng cách là bài vị cần được đặt ở vị trí cao nhất trên bàn thờ.

Bố trí đèn bàn thờ

Hiện có 2 loại đèn chính được đặt trên bàn thờ gia tiên là đèn lưỡng nghi và đèn thái cực. Đèn lưỡng nghi là đèn chiếu sáng chính của phòng thờ, tượng trưng cho mặt trời và mặt trăng và được đặt ở 2 bên bàn thờ. Đèn thái cực thường được đặt chính giữa bàn thờ, dưới chân khảm thờ, phát ra ánh sáng màu vàng hoặc đỏ dịu nhẹ được thắp sáng cả ngày lẫn đêm mang ý nghĩa dẫn đường chỉ lối cho ông bà tổ tiên và con cháu.

Cách sắp xếp bộ đỉnh hương

Bộ đỉnh hương thường đặt phía sau bát hương, gồm lư đồng đặt ở vị trí trung tâm và 2 nến đồng hoặc 2 con hạc ở 2 bên. Bộ đỉnh hương có thể dùng để đốt hương trầm vào các dịp lễ, giỗ chạp để khiến không gian thờ cúng thêm trang trọng, linh thiêng. Tuy nhiên đây không phải là vật phẩm bắt buộc cần có trên bàn thờ, tùy theo kinh tế và kích thước của bàn thờ mà gia chủ có thể bố trí hoặc không.

Cách sắp xếp chén nước bàn thờ

Chén nước thường đặt ở phía trước bát hương, số lượng chén thường là số lẻ như 3 hoặc 5. Chén nước nên được thay mới thường xuyên, đặc biệt vào các ngày lễ Tết, ngày mùng 1, ngày rằm âm lịch hàng tháng hay vào ngày giỗ. Việc thường xuyên thay mới chén nước, lau dọn bàn thờ không chỉ thể hiện lòng hiếu kính của con cháu đối với tổ tiên mà còn giúp gìn giữ không gian thờ cúng luôn thanh tịnh, trang nghiêm.

Cách bố trí bình hoa, mâm quả

Vị trí đặt bình hoa, mâm quả trên bàn thờ cũng cần tuân thủ theo nguyên tắc “Đông bình – Tây quả”. Theo đó, bình hoa thường được đặt ở hướng Đông trong khi mâm quả, bánh kẹo thường được đặt ở hướng Tây. Bình hoa đặt ở hướng này, khi có gió Đông thổi qua sẽ giúp hương hoa bao trùm khắp không gian bàn thờ, giúp không gian thờ tự thêm thành kính thiêng liêng. Trong khi đó, đặt mâm ngũ quả ở hướng Tây sẽ giúp quá trình bài trí, hạ mâm ngũ quả thêm thuận tiện.

Cách bố trí hoành phi, câu đối

Hoành phi, cuốn thư thường được treo trên nóc bàn thờ để thể hiện sự trang trọng, tôn nghiêm. Trong đó, có 2 loại hoành phi là Cuốn thư (Đức Lưu Quang) mang ý nghĩa “đức sáng lưu giữ muôn đời” và Đại tự (Tích thiện dư khánh) mang ý nghĩa “Tích thiện có nhiều phúc”, còn đôi câu đối thường được treo 2 bên bàn thờ.

Cách bố trí bàn thờ tam cấp

Trong văn hóa thờ cúng của người Việt, bàn thờ tam cấp (3 tầng) là biểu tượng cho sự phân tầng rõ ràng trong tâm linh, thể hiện lòng thành kính với các bậc bề trên theo thứ tự tôn ti. Khi bố trí bàn thờ tam cấp các bạn cần lưu ý những điều sau:

• Tầng cao nhất: Là vị trí trang trọng nhất, thường dùng để đặt tượng hoặc tranh thờ Phật. Đây là tầng biểu trưng cho sự giác ngộ, hướng thiện và che chở của đấng tối cao trong tâm linh.
• Tầng giữa: Dành cho các vị thần linh, những vị thần cai quản đất đai, gia trạch. Bát hương, bài vị hoặc tượng thờ thần tài, thổ công thường được đặt ở đây để cầu may mắn, bình an.
• Tầng thấp nhất: Là nơi thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã khuất. Tầng này thường được đặt di ảnh, bát hương gia tiên và các vật phẩm cúng lễ.

Trong trường hợp bàn thờ tam cấp chỉ dùng để thờ tổ tiên (không thờ Phật hoặc thần linh), việc bố trí cũng cần đảm bảo sự phân bậc theo vai vế trong gia tộc:

• Tầng trên cùng: Thờ những vị tổ tiên có công lớn, người giữ vai trò đứng đầu trong dòng họ.
• Tầng thứ hai: Đặt di ảnh của ông bà, cha mẹ, những người thân thiết trong phạm vi gia đình nhỏ.
• Tầng cuối cùng: Là nơi để bát hương, chân nhang, đèn nến và các vật phẩm thờ cúng thường ngày.

Những lưu ý khi chọn hướng đặt bàn thờ gia tiên theo tuổi

Trong phong thủy, bàn thờ mang tính âm vì thế nên đặt bàn thờ theo hướng dương để cân bằng âm – dương, thu hút năng lượng tốt. Trong đó, hướng tốt nhất để bố trí bàn thờ là hướng Tây Bắc – hướng mặt trời lặn.

Một trong những nguyên tắc cốt lõi là lựa chọn các hướng cát – gồm:

• Sinh Khí: Tăng cường may mắn, tài lộc và công danh.
• Thiên Y: Cải thiện sức khỏe, hỗ trợ chữa lành.
• Diên Niên: Gắn kết các mối quan hệ trong gia đình, bạn bè.
• Phục Vị: Củng cố tinh thần, học hành thi cử thuận lợi

Ngoài ra, theo phong thủy Huyền Không và Bát Trạch, hướng Tây Bắc là hướng Quý Nhân, đại diện cho trời – cha – sự bảo hộ, rất thích hợp để đặt bàn thờ nếu xét theo bố cục tổng thể nhà ở.

Dưới đây là các hướng đặt bàn thờ tốt nhất tương ứng với từng tuổi (tính theo tuổi âm lịch của trụ cột gia đình – thường là nam):

Tuổi	Hướng tốt	Ý nghĩa phong thủy
Tý	Bắc – Đông – Nam – Đông Nam	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Sửu	Tây – Tây Nam – Đông Bắc – Tây Bắc	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Dần	Đông Bắc – Tây Bắc – Tây – Tây Nam	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Mão	Đông Nam – Nam – Đông – Bắc	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Thìn	Nam – Đông Nam – Bắc – Đông	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Tỵ	Đông Bắc – Tây Bắc – Tây – Tây Nam	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Ngọ	Đông Nam – Nam – Đông – Bắc	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Mùi	Đông – Bắc – Đông Nam – Nam	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Thân	Tây Nam – Tây – Tây Bắc – Đông Bắc	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Dậu	Tây Bắc – Đông Bắc – Tây Nam – Tây	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Tuất	Tây – Tây Nam – Đông Bắc – Tây Bắc	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị
Hợi	Đông Bắc – Tây Bắc – Tây – Tây Nam	Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị

Một số kiêng kỵ cần tránh khi bố trí bàn thờ gia tiên

Để bày trí bàn thờ gia tiên đúng chuẩn phong thủy thì các bạn cần lưu ý một số kiêng kỵ cần tránh như sau:

Vị trí của bàn thờ

Bàn thờ gia tiên cần được đặt ở vị tri trang nghiêm, thoáng đãng nhất trong nhà. Đối với nhà cấp 4, bàn thờ thường được đặt ở giữa nhà, còn với loại hình nhà tầng bàn thờ sẽ được đặt ở vị trí cao nhất để đảm bảo sự riêng tư, trang trọng.

• Ưu tiên nơi yên tĩnh: Bàn thờ nên đặt tại không gian ít người qua lại, tách biệt với khu vực sinh hoạt ồn ào. Điều này giúp duy trì sự thanh tịnh, trang trọng và thể hiện sự kính trọng đối với người đã khuất.
• Phía trước không bị chắn tầm nhìn: Tránh đặt bàn thờ nơi tù túng, bí bách hoặc bị che khuất bởi các vật dụng cao lớn. Một không gian mở phía trước bàn thờ sẽ giúp luồng khí lưu thông thuận lợi và đón nhận sinh khí tốt hơn.
• Tránh đặt gần hoặc tiếp giáp khu vực “dương hỏa”: Bàn thờ tuyệt đối không nên kê sát bếp nấu, nhà vệ sinh hoặc phòng ngủ vợ chồng. Những khu vực này mang tính “dương động” mạnh, nếu đặt gần sẽ làm nhiễu loạn trường khí và ảnh hưởng đến sự tịnh tâm trong không gian thờ tự.
• Có điểm tựa vững chắc phía sau: Bàn thờ nên có điểm tựa chắc chắn, tuyệt đối tránh đặt bàn thờ giữa không gian trống hoặc tựa vào kính, cửa sổ. Sự kiên cố phía sau tượng trưng cho chỗ dựa tâm linh vững vàng, ổn định vận khí lâu dài.

Thời điểm lập bàn thờ

Thời điểm lập bàn thờ nên trùng với ngày nhập trạch để đón khí lành và khởi đầu thuận lợi cho gia chủ. Khi chọn ngày, cần xem theo tuổi của trụ cột gia đình để tránh các ngày xung khắc. Ngoài ra, nên ưu tiên các ngày có sao Bát Bạch trong phong thủy để giúp hóa giải sát khí, tăng tài lộc và mang lại bình an cho không gian thờ cúng.

Người lập bàn thờ

Việc chọn người thực hiện nghi lễ lập bàn thờ rất quan trọng để đảm bảo sự trang nghiêm và linh thiêng. Thông thường, chính gia chủ sẽ đảm nhận công việc này nhằm thể hiện lòng thành kính và sự tươm tất trong từng bước. Tuy nhiên, đối với phụ nữ đang mang thai thì không nên tiếp xúc trực tiếp với bàn thờ và các vật phẩm thờ cúng bởi họ mang trong mình nhiều tạp khí, không tốt cho phòng thủy. Ngoài ra, việc lập bàn thờ cũng cần tránh những người đang trong trạng thái sức khỏe yếu hoặc tâm lý không ổn định để giữ cho nghi lễ được trọn vẹn và trang nghiêm nhất.

Bố trí đồ trên bàn thờ gia tiên

Bàn thờ là nơi linh thiêng thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, vì thế không cần thiết phải trang trí bàn thờ gia tiên quá phô trường cầu kỳ. Các vật phẩm thờ như bát hương, đèn, hoa quả cần sắp xếp cân đối và tránh đặt những đồ vật không liên quan như giấy công đức đình chùa. Nếu thờ Phật hoặc Mẫu, bàn thờ tổ tiên phải được đặt riêng biệt và ở vị trí thấp hơn để giữ sự tôn nghiêm và phân rõ thứ bậc trong tín ngưỡng.

Đồ lễ ở trên bàn thờ

Trên bàn thờ, những vật phẩm như hương, hoa tươi, quả tươi và nước sạch là quan trọng nhất để thể hiện lòng thành kính và sự tôn nghiêm, tránh sử dụng hoa quả giả làm từ nhựa. Sau mỗi lần cúng, các bạn hãy hạ xuống thụ lộc, tránh để trên bàn thờ từ ngày này qua tháng khác, đảm bảo không gian luôn sạch sẽ. Đặc biệt, không nên đặt lễ mặn hay tiền mặt lên bàn thờ nhằm giữ gìn sự trang nghiêm và phù hợp với phong tục truyền thống.

Ánh sáng trong phòng thờ

Ánh sáng trong phòng thờ là yếu tố rất quan trọng để tạo nên không gian vừa trang nghiêm vừa ấm cúng, tránh cảm giác lạnh lẽo. Vì diện tích phòng thờ thường hạn chế, nên ưu tiên sử dụng đèn treo nhỏ, phù hợp với kích thước và bố cục, tránh đèn chùm lớn gây mất cân đối và làm giảm sự hài hòa.

Ánh sáng cần được bố trí khéo léo để không chiếu thẳng vào người khi đang làm lễ, giúp giữ sự tập trung và tôn kính. Nếu tường sơn màu sáng, số lượng đèn cũng nên được giới hạn để duy trì không khí trang nghiêm, tránh ánh sáng quá chói hoặc phân tán làm mất đi sự thanh tịnh của không gian thờ cúng.

Trên đây là tất cả những cách bố trí bàn thờ gia tiên hợp phong thủy mà Tâm Việt Mộc đã gửi đến bạn. Hy vọng qua bài viết này đã giúp gia chủ nắm vững được cách bố trí bàn thờ gia tiên để gia đạo được bình yên thịnh vượng, tài lộc hanh thông. Nếu gia chủ còn có bất kỳ thắc mắc nào chưa được giải đáp về phong thủy nhà ở, vui lòng liên hệ Tâm Việt Mộc qua hotline 0966 879 803 để được tư vấn miễn phí nhé.